Eski Türkler kâinatın yaratıcısı olan Allah’a GÖK TANRI / ULUĞ TANRI gibi adlar verirlerdi. Eski Türkçede Gök ve Uluğ kavramları yüce, büyük ve ulu mânalarına gelirdi. Türk töresine göre Yüce Allah insanı “adalet” için, “törenin tatbiki” için hakanlık makamına getirir. “Beylik” yani idarecilik törenin (adaletin ve hukukun) uygulanması için konmuştur. Bu düşünceler Yusuf Has Hacip’in ünlü eseri Kutadgu Bilig’ de şöyle anlatılır:
“Bu beylik mesnedine sen isteyerek gelmedin; onu Tanrı kendi fazlı ile sana ihsan etti.”(beyit 5469)
“Lütuf ederek, sana bu beyliği verdi; ey bilgisi geniş olan insan, buna şükret.” (b. 5470)
“Tanrı seni doğruluk-adalet için bu mevkie getirdi. Haydi, doğru-adil ol ve doğruluk-adalet ile yaşat.” (b.5195)
“Bütün halka karşı merhametli ol, büyüğe küçüğe doğruluk, adalet ile hükmet.” (b. 5197)
“Bu gün herkesin iyi olmasını istersen, kendin iyi ol, ey memleketin büyüğü ” (b. 5200)
“Bütün bulanıklıkları durultmak istersen kendin ruhunu tasfiye et; halk ister istemez durulur.(b. 5201)
“Halk bozulursa, onu beyler düzene koyar; eğer beyler bozulursa, onları kim düzeltir.” (b.5203)
“Sen kendi hareketini doğrult, tavrını düzelt; halkın hareketi kendiliğinden düzene girer.” (b.5204)
Beylerin-hakanların adil, doğru olmaları, kanunları doğru uygulamaları konusunda Kutadgu Bilig’de şöyle dinilir:
“Ey hâkim, memlekette uzun müddet hüküm sürmek istersen, kanunu doğru yürütmeli ve halkı korumalısın.” (b. 2033)
“Kanun ile ülke genişler ve dünya düzene girer; zulüm ile ülke eksilir ve dünya bozulur.”(b. 2034)
“Beyler gönüllerini temiz tutar ve kanunu tatbik ederlerse, beylik bozulmaz ve uzun müddet ayakta durur.” (b. 2036)
“Halka kanunu, töreyi doğru ve adil tatbik eden bey kıyamet gününde bahtiyar olur.” (b.1374)
“Bak benim tabiatım yana yatmaz, adildir; doğru-adalet eğrilirse kıyamet kopar.” (b. 808)